Ο Άγιος Γεράσιμος είναι ο πολιούχος της Κεφαλονιάς και ο προστάτης Άγιός της. Η παλιά εκκλησία χτίστηκε το 16ο αιώνα. Εδώ έζησε και ασκήτεψε ο μοναχός από τα Τρίκαλα Κορινθίας.
Η ζωή του
Ο Άγιος Γεράσιμος ήταν γόνος της αριστοκρατικής οικογένειας των Νοταράδων. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα Κορινθίας το 1506. Οι γονείς του ονομάζονταν Δημήτριος και Καλή. Το πραγματικό του όνομα κανείς δε γνωρίζει με σιγουριά. Ο προπάππος του Λουκάς Νοταράς, υπήρξε ο τελευταίος πρωθυπουργός του Βυζαντίου και είχε συγγένεια – από το σόι της μητέρας του, με το Κωνσταντίνο Παλαιολόγο – το τελευταίο αυτοκράτορα. Ο νεαρός Νοταράς αφού σπούδασε στα καλύτερα ιδρύματα της εποχής (στη Ζάκυνθο), περιόδευσε και σε όλους τους ιερούς τόπους της Ελλάδας. Κατόπιν πήγε στη Κωνσταντινούπολη, όπου και προσκύνησε τους τάφους των προγόνων του. Έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος (σώζεται μέχρι σήμερα και το σπήλαιο που ασκήτευε στην έρημο της Καψάλας). Στους Αγίους Τόπους χειροτονείται Αρχιμανδρίτης και παρέμεινε για 12 χρόνια, υπηρετώντας στο ναό της Αναστάσεως. Λάτρης της ησυχίας έφυγε από εκεί και πέρασε στη Κρήτη, για να καταλήξει μετά στη Ζάκυνθο, όπου και παρέμεινε για ένα περίπου χρόνο. Στη Κεφαλονιά επιστρέφει το 1555 και ασκητεύει σε ένα σπήλαιο στη περιοχή Λάσση, κοντά στο Αργοστόλι. Στα Ομαλά πηγαίνει 5 χρόνια μετά, όπου και ανακαινίζει το ξωκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ιδρύει γυναικεία κοινοβιακή Μονή που την ονομάζει Νέα Ιερουσαλήμ. Χαρακτηριστική έμεινε η φράση του: «Τεκνία ειρηνεύετε εν εαυτοίς και μη τα υψηλά φρονείτε».
Κοιμήθηκε στις 15 Αυγούστου το 1579 και επειδή εκείνη τη μέρα είναι και η Κοίμησης της Θεοτόκου, ο Άγιος Γεράσιμος γιορτάζετε την επόμενη. Το σκήνωμά του έμεινε ως εκ θαύματος ανέπαφο. Όταν στις 20 Οκτωβρίου 1851 ανακτήθει, ο παριστάμενος πατριαρχικός έξαρχος Γαβριήλ Σεβήρος αποφάσισε τον εκ νέου ενταφιασμό, μέχρι που την 20η Οκτωβρίου 1582 ανακτήθηκε εκ νέου, πάλι ανέπαφο από την φθορά του χρόνου. Εορτάζεται στις 16 Αυγούστου και στις 20 Οκτωβρίου, οπότε και γίνεται μεγάλη λιτανεία.
Η Ιερά Μονή
Το 1560 ο ‘Aγιος Γεράσιμος έφτασε στα Ομαλά όπου και ανακαίνισε το ξωκκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ιδρύοντας παράλληλα γυναικεία κοινοβιακή Μονή με πολυμελή αδελφότητα ονομάζοντάς την «Νέα Ιερουσαλήμ». Το 1582, στις 20 Οκτωβρίου έγινε η Β’ ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Αγίου, το οποίο έκτοτε παραμένει άφθαρτο και ευωδιάζον προς προσκύνηση και αγιασμό των πιστών. Είναι ενδεδυμένο με άμφια ταφής του Αγίου και εκτίθεται προς προσκύνηση μέσα σε τζαμένια λειψανοθήκη που ενσωματώνεται σε μεγαλύτερη, ασημένια, περίτεχνη λάρνακα, η οποία είναι τοποθετημένη πάνω από τον τάφο του Αγίου. Μέσα στο Ναό σώζεται και το ασκητήριο του Αγίου, στο οποίο κατεβαίνει κανείς από σκάλα μήκους τριών μέτρων και το οποίο χωρίζεται από μία στενή οπή σε «δύο δωμάτια». Στην Μονή σώζονται τα τρία μεγάλα πλατάνια που φύτευσε ο ’γιος, τα τρία πηγάδια και τα 37 μικρότερα που άνοιξε με τα χέρια του επ’ ωφελεία της ανύδρου περιοχής καθώς και τα δύο αλώνια που έχτισε και στα οποία εργαζόταν για να εξασφαλίσει τα αναγκαία για τη Μονή. Ο νέος περικαλλής ιερός ναός του Αγίου αποπερατώθηκε με τις ενέργειες του νυν Μητροπολίτη κ.κ. Σπυρίδωνα και εγκαινιάστηκε από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ.κ. Σεραφείμ στις 19 Ιουλίου 1992.
Από το έτος ιδρύσεως της Μονής μέχρι σήμερα τελείται σε αυτήν θεία λειτουργία, τις ώρες 03.00π.μ. έως 07.00π.μ. Η Μονή πανηγυρίζει 5 φορές το έτος: Στις 16 Αυγούστου (Κοίμηση του Αγίου) και στις 23 Αυγούστου (απόδοσις εορτής ή «εννιάμερα» του Αγίου). Στο διάστημα μεταξύ των δύο εορτών καθιερώθηκε από τον νυν Μητροπολίτη, Σεβασμιώτατο κ.κ. Σπυρίδωνα να τελείται ιερό επταήμερο εις τιμήν του Αγίου με Αρχιερατικές θείες λειτουργίες – χοροστασίες – κηρύγματα.
Επίσης, στις 20 και 26 Οκτωβρίου (Ανακομιδή και Απόδοσις Ανακομιδής Αγίου Λειψάνου) σηκώνεται ορθός ο ’γιος και κατά το Μεγάλο Σάββατο και μένει στη Βημόθυρα μέχρι την Κυριακή του Θωμά, οπότε και τελείται Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Τις ημέρες αυτές γίνονται και ισάριθμες Λιτανείες με αθρόα συμμετοχή κλήρου και λαού. Μετά το πέρας της λιτανείας παρατίθεται πλουσιοτάτη τράπεζα, που ετοιμάζουν με ιδιαίτερη φροντίδα οι μοναχές. Οι μοναχές ασχολούνται με τη φιλοξενία (η Μονή διαθέτει ξενώνα) και την Αγιογραφία. Επίσης έχουν αναπτύξει πλουσιοτάτη φιλανθρωπική και αποστολική δράση.Οι ακολουθίες τελούνται ανελλιπώς και Μονή ακολουθεί το τυπικό της Μονής του Αγ. Σάββα στα Ιεροσόλυμα. Η Μονή δέχεται επισκέψεις καθημερινά από 04.00π.μ. έως 13.00μ.μ. και 15.30μ.μ. έως 21.00μ.μ.
Για κάθε πληροφορία μπορείτε να απευθύνεστε στην:
Οσιωτάτη Μοναχή Κασσιανή
Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Αγίου Γερασίμου Ομαλά Κεφαλληνίας
Tηλ. 26710 86385 και 26710 86205
Το πανηγύρι του Αγίου Γερασίμου στις 16 Αυγούστου
Η μεγαλύτερη εορτή για την Κεφαλονιά δεν είναι τον δεκαπενταύγουστο αλλά μια μέρα αργότερα. Στις 16 Αυγούστου ο τοπικός Άγιος Γεράσιμος και η μονή του έχει την τιμητική της. Αυτή την ημέρα εορτάζεται η κοίμηση του Αγίου. Κεφαλονίτες και μη συρρέουν κατά χιλιάδες για να προσκυνήσουν στο σκήνωμα του Αγίου στον νεόκτιστο ναό.
Η εορτή ξεκινάει από το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας με την λειτουργία. Η ουρά των πιστών είναι τεράστια και θα πρέπει να περιμένει πολλές ώρες όποιος επιθυμεί να προσκυνήσει αυτή την ημέρα. Ο κόσμος συνεχίζει να συγκεντρώνεται ολόκληρο το βράδυ για να φτάσει το επόμενο πρωινό να έχει κατακλείσει την τεράστια έκταση στην οποία απλώνεται το μοναστήρι. Πολλοί παραμένουν το βράδυ σε κρεβάτια εκπληρώνοντας κάποιο τάμα. Ο άγιος Γεράσιμος έχει βοηθήσει πολύ κόσμο και ξακουστά είναι τα θαύματά του από ανθρώπους που έχει θεραπεύσει.
Οι πιο τολμηροί κατεβαίνουν στο υπόγειο του παλαιού ναού που βρίσκεται το ασκητήριο του Αγίου σε ένα πιο δυσπρόσιτο σημείο, αλλά άξιο να επισκεφτεί όποιος για πρώτη φορά και όχι μόνο έρχεται στο ναό. Αρκεί να έχει τις φυσικές ικανότητες να κατέβει την πανύψηλη σκάλα που οδηγεί σε αυτό. Κατά τις 11 το επόμενο πρωινό με την ολοκλήρωση της ακολουθίας το σκήνωμα οδηγείται στον πλάτανο που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον ναό, με μια ακολουθία την οποία οι πιστοί παρακολουθούν με κατάνυξη.
Η ανακομιδή του λειψάνου του Αγίου Γερασίμου
Στις 20 Οκτωβρίου η μονή του Αγίου Γερασίμου και ολόκληρη η Κεφαλονιά γιορτάζει για δεύτερη φορά μετά την 16η Αυγούστου τον πολιούχο Άγιό της. Η ημερομηνία αυτή είναι σημαδιακή και εορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου. Οι ανά τον κόσμο Κεφαλονίτες και όχι μόνο συρρέουν στην μικρή και την μεγάλη εκκλησία για να προσκυνήσουν το ιερό λείψανο. Ακολουθεί η λιτανεία που οδηγεί στον πλάτανο που χρονολογείται ότι έχει ηλικία 1000 ετών.
Την συγκεκριμένη ημέρα πραγματικά κάθε Κεφαλλονίτικο σπίτι έχει γιορτή, καθώς το όνομα Γεράσιμος είναι το πλέον συνηθισμένο (προς τιμή πάντα του Αγίου). Οι Γερασιμάκηδες και οι Γερασιμούλες, αυτή την ημέρα έχουν και την ονομαστική τους εορτή.
