Τα Βαλσαμάτα ανήκουν στη περιοχή των Ομαλών. Ομαλά ή Μαλά λέγεται το λεκανοπέδιο που κλείνεται από τις δυτικές πλαγιές του Αίνου και άλλα ψηλά βουνά. Ονομάζεται δε έτσι λόγω του επίπεδου και ομαλού εδάφους που έχει, ενώ καλύπτεται με δεντροστοιχίες και καλλιέργειες – κυρίως, ελιές και αμπέλια της φημισμένης τοπικής ποικιλίας ρομπόλα. Βρίσκεται σε ύψος 490 μέτρων από τη θάλασσα και το χειμώνα πολλές φορές χιονίζει. Η υγρασία καλύπτει επίσης πολύ συχνά τη περιοχή με ομίχλη δημιουργώντας απόκοσμο τοπίο.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Τα Βαλσαμάτα υπήρξαν πρωτεύουσα του Δήμου Ομαλών. Στην απογραφή του 1889 έφθασε τους 1391 κατοίκους. Σαν οικισμός εμφανίστηκε στην απογραφή του 1583 με το όνομα Valsaimata και στη συνέχεια το 1678 σαν Valsamata (Malla).
Στην απογραφή του 1808 ονομάζεται Valsamata (Omala), ενώ στις απογραφές 1879 και 1907 σαν Βαλσαμάτα Κραναίας. Στις απογραφές από το 1920 έως το 1971 εμφανίζεται ως Κοινότητα Βαλσαμάτων.
Μετά τους σεισμούς του 1953 η Κρατική αρωγή και η Αγγλική βοήθεια αποφάσισαν να κτίσουν και τα δύο χωριά ενωμένα, στα όρια του παλιού οικισμού των Φραγκάτων, σε απαλλοτριωμένη έκταση 195.490 τ.μ. όπου εφαρμόστηκε νέο πολεοδομικό σχέδιο που προέβλεπε την εδαφική συνένωση των Βαλσαμάτων με τον οικισμό Φραγκάτα. Εκεί εγκαταστάθηκαν 218 οικογένειες. Από το 1981 και οι δύο οικισμοί ονομάζονται Βαλσαμάτα.
Η κοινότητα Ομαλών περιλαμβάνει: τα Βαλσαμάτα, τους Αγίους Απόστολους Βαλσαμάτων, τον Άγιο Ελευθέριο, τα Μιχάτα, τη Μονή Αγίου Γερασίμου και το Πανωχώρι. Η κοινότητα Ομαλών σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 763 κατοίκους.
Γεωγραφικά Στοιχεία
- Ταχ. Κωδικός 28100
- Τηλ. +30 26710
- Γ. Μήκος 20o 36′ 07.96″ E
- Γ. Πλάτος 38o 10′ 38.51″ N
